Czołowy europejski producent taboru szynowego podpisał umowę wykonawczą na dostawę kolejnych 10 wąskotorowych elektrycznych zespołów trakcyjnych “szytych na miarę” dla Storstockholms Lokaltrafik, organizatora transportu publicznego w aglomeracji sztokholmskiej. Eksploatowane od 2023 roku pojazdy serii X15p przeznaczone są do obsługi sieci Roslagsbanan, której rozbudowa ma ruszyć za 3 lata.
Storstockholms Lokaltrafik to związek komunikacyjny, pełniący funkcję organizatora publicznego transportu zbiorowego w aglomeracji sztokholmskiej. SL działa w formie prawnej spółki akcyjnej. Nie prowadzi jednocześnie działalności operacyjnej w zakresie przewozów – ta jest zlecana zewnętrznym operatorom, wyłanianym w przetargach (dotyczy to również obsługi systemu metra i sieci tramwajowej). Podobnie jak w przypadku regionalnego transportu kolejowego w Szwecji, także w aglomeracji sztokholmskiej rola operatorów jest ograniczona de facto do wykonywania pracy przewozowej, a na pojazdach próżno szukać ich logotypów. Jednym z elementów sztokholmskiego systemu transportu publicznego jest Roslagsbanan, wąskotorowa sieć kolejowa, która łączy stację kolejową Stockholm Östra z miejscowościami Kårsta, Österskär i Näsbypark.
Sieć kolejowa Roslagsbanan liczy łącznie 65 kilometrów długości. Jej cechą charakterystyczną jest bardzo nietypowy rozstaw szyn, tj. 891 mm, występujący wyłącznie w Szwecji. Z kolei zastosowany tu system zasilania jest dla Szwecji nietypowy (1,5 kV DC). Funkcję operatora Roslagsbanan pełni Transdev, francuska spółka z dominacją kapitału niemieckiego. Od 2023 roku Roslagsbanan obsługują m.in. elektryczne zespoły trakcyjne serii X15p produkcji Stadlera, zastępując starsze pojazdy X10p produkcji ABB Railcar, które zostały dostarczone w latach 1988-1995. Każdy pociąg ma 162 miejsc siedzących i niemal drugie tyle miejsc stojących (daje to łączną pojemność rzędu 312 pasażerów), zapewniając przy tym sporo miejsca dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim i dla wózków dziecięcych.
Umowę na dostawę zespołów trakcyjnych X15p zawarto w 2016 roku. Pierwszy skład wyruszył na jazdy testowe w 2020 roku. Złożone z trzech członów jednostki elektryczne rozwijają prędkość 100 km/h. Możliwe jest ich łączenie w trójskłady, co ma nastąpić po ujednoliceniu długości peronów do 180 metrów. W ramach zamówienia podstawowego przewidziano dostawę 22 pojazdów, jednakże w ramach prawa opcji zapewniono możliwość zakupu kolejnych 45 sztuk. Z myślą o eksploatacji nowych składów wybudowano również nową stację techniczno-postojową na północ od miejscowości Vallentuna, w przebiegu najdłuższej z trzech linii komunikacyjnych obsługiwanych w ramach Roslagsbanan, czyli do Kårsty.
Na początku 2022 roku zamówiono kolejne 4 pojazdy. W dniu 25 sierpnia Stadler poinformował natomiast o kolejnym wykorzystaniu prawa opcji przez SL, skutkiem czego dostarczonych zostanie kolejnych 10 sztuk. Kolejne X15p mają zostać dostarczone w latach 2027-2028. – Jesteśmy bardzo usatysfakcjonowani z uwagi na zaufanie, którym darzy nas SL. To zamówienie potwierdza nasze kompetencje w dostarczaniu rozwiązań “szytych na miarę” w wymagających warunkach. Skandynawia jest dla nas rynkiem o strategicznym znaczeniu, co czyni nas dumnymi z dalszego rozszerzania naszej obecności w tym regionie – komentuje cytowany w komunikacie prasowym Christian König, zastępca dyrektora ds. sprzedaży i marketingu w Stadlerze. Warto tu dodać, że do zawarcia umowy wykonawczej doszło nieco wcześniej, bo w dniu 13 sierpnia.
Co ciekawe, Roslagsbanan w przyszłości zostanie rozbudowana. Z jednej strony od przystanku Universitetet powstanie odcinek w tunelu do stacji Odenplan, by biec dalej wzdłuż linii kolei miejskiej Pendeltåg do wielkiego węzła przesiadkowego T-Centralen, integrującego kolej miejską i sztokholmskie metro. Wówczas odcinek Universitetet – Stockholms Östra zostanie rozebrany, co umożliwi uwolnienie cennych terenów w pobliżu ścisłego centrum miasta pod zabudowę mieszkalną. Rozpoczęcie realizacji inwestycji zaplanowano na 2028 rok, co umożliwi oddanie do użytku nowego fragmentu dekadę później. Ocenia się, że wówczas Roslagsbanan zyska na znaczeniu, co umożliwi zagospodarowanie licznych terenów w jej korytarzu pod nowe inwestycje mieszkaniowe. Analizowana jest także budowa odnogi do portu lotniczego Arlanda.